KAMUS’UL ALAM'DA PALU

KAMUS’UL ALAM:

CİLD: 2

YAZAR: ŞEMSEDDİN SAMİ

KONU: PALU

SAHİFE: 1477

      PALU: Diyarbekir Vilayeti’nin Erğani Madeni Sancağı’nda kaza merkezi bir kasaba olup, Ergani Madeninin 50 Km şimal-ı şarkısında, Diyarbekir’in 95 Km Şimal-ı ğarbisinde, Murad Nehrinin sahili yemininde, hizayı bahrden 800 metre irtifaı olan güzel bir mevkide vaki’dir.

7500 ahalisi, nehrin üzerinde güzel ve metin bir köprüsü, üstünde yekpare bir taş üzerinde muhkem bir kal’ası ve derununda bir eski kilise ve mektebi ile mix yazılarını havi bazı asar-ı atikası, rüştiye mektebi, etrafında bağ ve bahçeleri ve hayli seyirgahları vardır.

Palu kazası Ergani Madeni Sancağını terkib eden dört kazanın en şimalisi olup, şimalen Erzurum Vilayeti’nin Kiği kazasıyla Mamurat-ul Aziz Vilayeti’nin Dersim Sancağı’yla, ğarben vilayeti mezkurenin Harput Sancağı’yla cenuben nefsi Erğani kazasıyla şark-ı cenubi cihetinden Diyarbekir Sancağı’nın Lice kazasıyla, şark-ı şimali cihetinde dahi, Bitlis Vilayeti’nin Genç Sancağı’yla muhat ve maduttur.  

Arazisi dağlık olup, münbit ve güzel bayır ve dereleri dahi vardır. Murad nehri şarktan ğarba cereyanla kazayı şakk ve kısım cenubisinde mümted olan Siva ve Teymurkapı dağları, Fırat havzasının Dicle havzasından tefrik ediyor. Mahsulat-ı hububat-ı mütenevi’e ile meyvelerin envaından ibarettir. Ormanları dahi çoktur. “Hoşin” nahiyesinde bakır madeni bulunup çıkarılmaktadır. Kaza 316 kariyeden mürekkeb olup, 8 nahiye i’tibar olunuyorsa da nevahinin ayrıca müdürleri yoktur.

Ahaliî kaza tahminen ve takriben 35.000 kişi radalerinde olup, kısmı a’zamı Müslim ve Türk ve Kürden mürekkeb ve Hıristiyanları Ermenidir.